بررسی گونه‌های گیاهی برای امکان‌سنجی اکتشاف کرومیت به روش بیوژئوشیمیایی در افیولیت‌های خواجه‌جمالی، نیریز، ایران

در اکتشاف معادن، بررسی جذب عناصر فلزی توسط گیاهان اهمیت دارد اما اکتشاف بیوژئوشیمیایی در ایران چندان مورد توجه نبوده است.هدف از این پژوهش بررسی گیاهان بومی در محدوده معادن خواجه‎جمالی برای امکان‎سنجی اکتشاف کرومیت و سنجش غلظت عناصر آهن، مس، سرب و نیکل توسط ضریب جذب زیست‎شناختی (BAC) و نیز بررسی و اعتبارسنجی استفاده از نمونه های گیاهی شاهد در کنار مطالعه نمونه خاک و با انجام آزمون های آماری استاندارد است. ناحیه خواجه‎جمالی جزو نوار افیولیتی آلپی است و در محدوده پهنه راندگی زاگرس قرار گرفته است. واحدهای سـنگی در این منطقه بیشتر شامل سنگهایی از توده افیولیتی نیریز است که بیشتر از نوع هارزبورژیت و دونیت هستند و کانه اصلی در آنها کرومیت است. در مطالعات پیشین غلظت عناصر فلزی مورد نظر در خاک منطقه محاسبه وبه  منظور بررسی میزان جذب پنج عنصر کروم، نیکل، آهن، مس و سرب در گونه‎های گیاهی بادام کوهی، پسته کوهی، باردلنگ، گون کوهی و ریواس، 25 نمونه (از هر گونه گیاهی 5 نمونه) در منطقه و 5 نمونه خارج از منطقه بهعنوان نمونه شاهد (از هر گونه گیاهی یک نمونه) برداشت شده و توسط دستگاهICP-OES تجزیه شد. ضریب BAC در همه گونههای گیاهی مورد مطالعه برای هر پنج عنصر یادشده ضعیف یا بسیار ضعیف محاسبه شد.تحلیل آماری دادهها با آزمونهای OnewayAnova و T-test نشان داد که گون کوهی و باردلنگ برایعنصر سرب و گیاه ریواس برای عنصر نیکل میتوانند برای پیجویی قابل استفاده باشند. این پژوهش پیشنهاد میدهد که در مطالعات آینده برای مناطقی که پوشش گیاهی آنها ضریب BAC ضعیفی داشته و یا ضریب BAC در آنجا تعیین نشده است، مقایسه غلظت عناصر در گیاهان منطقه با گیاهان یک ناحیه شاهد بهعنوان یک ابزار کمکی مدنظر قرار گیرد.